شمس قیس رازی

از دانشنامه‌ی اسلامی


شمس قیس رازی، شمس‌ الدین محمد

قرن: 7

شاعر. عروضى و وى از مردم رى بود و مدتها در ماوراءالنهر و خوارزم و خراسان مى ‌زیست و در سال 614 ق كه آوازه ‌ى هجوم مغول در خراسان برخاست با سلطان علاءالدین محمد بن تكش خوارزمشاه به عراق آمد و تا سال 617 ق از همراهان وى بود و پس از آن به فارس رفت و به دربار اتابك سعد بن زنگى راه یافت و ندیم آن پادشاه شد و پس از آن در دربار پسرش نیز بود.

از تالیفات وى: «المعجم فى معاییر اشعار العجم» كه معروفترین كتاب عروض و قوافى و محسنات شعر فارسى است و نخست در 614 ق در شهر مرو طرح این كتاب را ریخت و در وقایع سال 617 ق از میان رفت و پس از مدتى اوراق آن به توسط روستاییان كوه پایهاى عراق بدست وى بازگشت و سپس در فارس در حدود سال 630 ق آن را تمام كرد؛ «المعرب فى معاییر اشعار العرب»؛ «الكافى فى العروضین والقوافى»؛ «حدائق العجم».

منابع


شعر فارسی
شعرشناسی * شعر * علم عروض * قافیه * تخلص * دیوان * مصراع * بیت * مقفا * قالب * مطلع * تغزل * بحور شعری
قالب‌های شعر *مثنوی * قصیده * غزل * مسمط * مستزاد * ترجیع‌بند * ترکیب‌بند * قطعه * رباعی
سبک‌های شعر فارسی * سبک خراسانی * سبک عراقی * سبک هندی * سبک بازگشت ادبی * شعر نو
شاعران پارسی گو: همه*قرن 4 * قرن 5 * قرن 6 * قرن 7 * قرن 8 * قرن 9 * قرن 10 * قرن 11 * قرن 12 * قرن 13 * قرن 14